บักตู้
โดย..รุ่งริ่ง
ใบไม้เริ่มผลัดใบเมื่อปลายฤดูหนาว ต้นบักงิ้ว(ต้นนุ่น)ที่ขึ้นอยู่รอบบ้านก็เริ่มจับใบเหลืองแล้วร่วงหล่นกรูกราวลงพื้นยามเมื่อลมพัดผ่าน เพียงไม่ถึงเดือนหนึ่งทั้งต้นก็ไม่เหลือใบบนต้นแม้แต่ใบเดียว ปล่อยกิ่งก้านชูไสวไปในอากาศโดยว่างเปล่า และติดดอกสีขาวบานสะพรั่งเต็มต้น ทุกๆเช้าเราจะได้ยินเสียงหึ่งๆของผึ้งมาบินชอนไชดอกช่อเอาน้ำหวานอยู่เวียนวน พร้อมกับกลิ่นไอของหน้าแล้งค่อยๆโชยมาแทบทุกวัน
ผมตอนยังเป็นเด็กเมื่อเห็นผึ้งมากินน้ำหวานดอกบักงิ้ว เป็นจำนวนมาก ก็คาดว่าใกล้ๆบ้านผมจะมีผึ้งมาทำรังซ่อนอยู่ แต่ไม่รู้ว่ามันจะอยู่ที่แห่งใดเท่านั้น เวลาหลังเลิกโรงเรียนแล้วผมและเพื่อนๆจึงนัดกันเที่ยวตระเวนสอดแนมหาตามก่อไผ่ในสวนหลังบ้านและไกลออกไปเหมือนอย่างนักสำรวจ และผลจากการสำรวจก็พบว่ามีรวงผึ้งอยู่มากมาย ทั้งรวงน้อยรวงใหญ่(รวงเล็กๆเราเรียกว่ามิ้ม) ตามกอไผ่บ้านที่รกและมีหนาม แต่ยากที่จะทำการตีเอารวง สิ่งที่พวกผมทำได้เมื่อพบรวงใหญ่ๆที่คาดว่าน่าจะมีน้ำหวานเป็นจำนวนมาก พวกผมก็จะชวนกันไปดู แล้วพูดพลางน้ำลายไหลว่า
“กูอยากกินมึงหลายเด้...ฮังเผิ่งเอ๋ย”
พวกเราหาที่อื่นๆอีกก็ไม่พบที่ที่จะสามารถตีเอารวงได้ เพราะส่วนใหญ่จะอยู่ที่กลางกอ ถ้าจะบุกเข้าไปตีเอารวงก็คงต้องโค่นกอไผ่ลงทั้งกอ แต่ก็อาจจะมีที่ง่ายๆกว่านั้น เพียงแต่ว่าหามันไม่เจอเท่านั้น
เมื่อสมัยผมตอนเป็นเด็ก พอที่จะรู้ประสีประสาแล้วนั้น เวลาที่ว่างๆ ก็ใช่ว่าจะเอาแต่เล่นอย่างเดียวแต่เรายังถูกสอนให้เป็นพราน เป็นนักล่า พวกเรามีอาวุธประจำกายพกติดตัวกันแทบทุกคนคือหนังสะติ๊กและสัญชาตญาญของพรานตัวน้อยๆ บางคนเก่งพอที่จะรู้ว่า ที่เรือกสวนไร่นา ในป่า ห้วยน้ำ ลำคลอง มีสัตว์น้อยใหญ่พืชพันธ์ธัญญาหารสิ่งใดสมบูรณ์บ้าง เมื่อคราวต้องการซึ่งสิ่งนั้นก็จะหาได้โดยง่าย และที่เก่งขนาดนั้นก็เพราะว่าวันๆเที่ยวหาแต่ของกิน จนกลายเป็นผู้ชำนาญพรานตัวเล็กๆ บางคนรู้กระทั่งว่านกจะนอนคอนที่ไหน นกอะไร มีทั้งหมดกี่ตัว กบ กุ้งหอย ปูปลา หรือสัตว์อื่นๆมีสัณฐานที่อยู่เป็นอย่างไรบ้างจากการสังเกตุ และคนที่เก่งที่สุดในกลุ่มของพวกผมละแวกบ้านใกล้กันนั้น ก็ไม่มีใครเก่งเกินบักตู้แม้แต่คนเดียว มันแก่กว่าผมสองปีและพึ่งย้ายบ้านจากหัวไร่ปลายนามาซื้อบ้านของพวกผมอยู่ บ้านมันอยู่ติดกับบ้านผมนี่เอง
วันหนึ่งเป็นวันหยุด ผมไม่ได้ไปเลี้ยงควายผลัดกับพี่สาวว่าพรุ่งนี้จึงจะเป็นคิว ผมเลยมีเวลาว่างมาเล่นเป่ายางกับเพื่อนๆ กำลังสนุกสนานกันอยู่บักตู้ก็โผล่หน้าเข้ามาและพูดกับพวกเราทุกคนอย่างยิ้มแย้มว่า
“พวกสูอยากกินฮังมิ้มบ่” มันถาม
พวกผมกำลังเล่นกันอยู่สนุกๆ ก็หยุดกันกึก และหันมาฟังมันกันทุกคนบักสมิงบอกก่อนทุกคนเลยว่าอยาก แล้วหลังจากนั้นพวกเราก็ตั้งคำถามกันใหญ่ว่า แล้วมันอยู่ที่ไหนล่ะ บักตู้ยิ้ม รอยยิ้มมันแลดูน่าเกลียดและบอกให้พวกผมตามมันไป
หลังเขตุแดนบ้านผมกับบ้านบักตู้นั้นติดกับสวนลุงเป มีพืชสวนมากมายที่แกปลูกไว้ ไม่ว่าจะเป็นกล้วย มะพร้าว มะม่วง พุทรา ฝรั่ง รวมทั้งผักสวนครัวจำพวกข่าตะไคร้ขึ้นแน่นหนา แต่แกไม่เคยสนใจมาถากถางดูแลมันจึงรก ต้นสาบและวัชพืชน้อยใหญ่จึงเกิดคลุมรกไปหมด บักตู้พาพวกผมไปที่พุ่มสาบเสือพุ่มหนาพุ่มหนึ่ง ต้นมันเฉาตายไม่เหลือสีเขียวแล้วแม้แต่นิด จากนั้นมันจึงแหวกให้เราดูว่าข้างในนั้นมีรังมิ้มอยู่รังหนึ่งขนาดใหญ่พอควร แต่ที่น่าแปลกก็คือรังมิ้มรังนั้น อยู่หลังต้นกล้วยเขตุแดนสวนลุงเปติดกับบ้านผม พวกผมผ่านไปผ่านมาในละแวกนั้นตั้งแต่มันยังเขียวๆอยู่หน่อย แต่ไม่มีใครสังเกตว่ามีรังมิ้มอยู่ในนั้นเลย พวกผมสามสี่คนจึงมองมามองที่บักตู้ด้วยสายตาที่ราวกับว่าเห็นเทวดา จากนั้นจึงตกลงกันว่าเราจะทำอย่างไรกันดีถึงจะได้กินมิ้มรังนี้เสียที จนบักตู้เองนั่นแหละเป็นคนจัดแจง จึงมีเค้าว่า เราจะได้กินรวงมิ้ม
“บักแข่นมึงไปเอามีด บักหมิงไปเอายาเส้นกับไม้ขีด บักแหล่กับบักสมดีไปเอาก้านบักหุ่ง(ก้านมะละกอ)ไปเร็วๆ ถ้าพวกสูอยากกินไวๆ” บักตู้บอก
เมื่อทุกอย่างพร้อมบักตู้ก็จัดการมวนยาเส้นแล้วเสร็จก็สั่งพวกผมถอยให้ไกลถ้ากลัวโดนมิ้มต่อย แต่ถ้าไม่กลัว จะมาช่วยมันก็บอกว่าเข้ามาเลย พอพวกผมถามกลับ แล้วมึงบ่กลัวหรือ มับตอบว่า
“กูบ่กลัวดอกแค่พวกแมงวัน” มันตอบยิ้มๆ
บักตู้จุดยาเส้นจนติดควันฉุยแล้วจึงเสียบก้นเข้าทีก้านมะละกอก้านยาวก้านหนึ่งมีรูกรวงตลอดลำ แล้วเสียบก้านที่ใหญ่กว่าทับด้านที่มียาเส้นติดอยู่ จากนั้นก็เป่า ที่ปลายก้านมะละกออีกด้านหนึ่งจะเกิดควันบุหรี่โพยพุ่งออกมา จากนั้นก็นำไปจ่อที่รังมิ้ม ตัวมิ้มที่เกาะรังอยู่เมื่อโดนควันบยาเส้นก็จะเมายาและร่วงจากรัง ตัวที่บินได้ก็เป็นจำนวนน้อย หมดยาเส้นมวนหนึ่งจึงเสียบต่ออีกมวนหนึ่ง บักตู้รมมิ้มควันจนได้ที่จึงเอามีดตัดต้นสาบเสือแหวกออก ตัดเอามิ้มรวงใหญ่สีหลืองเดินออกมา พวกเราพากันดีใจเพราะจะได้กินรังมิ้ม บักตู้บอกให้พวกผมช่วยกันก่อไฟ จนเป็นถ่านแดงคุกล้า จึงเอาส่วนรังผึ้งที่เป็นตัวอ่อนไปย่างบนไฟ ส่วนที่เป็นน้ำหวานนั้นนำไปบีบคั้นจนเหลือแต่น้ำ ได้น้ำหวานเต็มหนึ่งถ้วยกะแป๋งใหญ่
วันนั้นผมและเพื่อนๆ ได้กินรวงผึ้งกับน้ำหวานแสนเอร็ดอร่อย ต่างก็ชมบักตู้ว่าเก่ง บางคนยอมเรียกบักตู้ ว่า” อ้ายตู้”ก็ตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา
